Bújarðir í Reykjavík / Farmsteads in Reykjavík

Bújarðir í Reykjavík / Farmsteads in Reykjavík (HM2AA4)

Location: Reykjavík 105
Country: Iceland
Buy Iceland flags at Flagstore.com!

N 64° 8.389', W 21° 54.93'

  • 0 likes
  • 0 check ins
  • 0 favorites
  • 392 views
Inscription
(first panel, English:)
Háteigur

In the late 19th and early 20th centuries drainage of marshland began in Reykjavik territory. The drained land was allocated for farming under leases with inheritance rights. Grassfields were cultivated on farms and small-holdings in these areas, where animal husbandry and agriculture were established.

A number of farms were established in Norðurmýri and in the area between Rauðárarholt and Öskjuhlið. Two of them, Sunnuhvoll and Háteigur, were here, at the south and west of Rauðárarholt.

Farther up the hill, on the corner of Háteigsvegur and Langahlið, a house remains standing (Háteigsvegur 36) which was part of the farmstead of Háteigur, after which the road is named. It is a lofty concrete house in the neo-baroque style, built in 1920 by sea captain and fishing-vessel owner Halldór Kr. Þorsteinsson (1877-1966) and his wife Ragnhildur Pétursdóttir (1880-1961). They had bought the land in 1914 from Guðmundur Jafetsson (1845-1918), who had built a small wooden house there in 1907, called Háteigur. That house stood on the site of the present Langahlið. It was later known as Litli-Háteigur. Halldór and Ragnhildur were nationally renowned; Halldór was, for instance, captain of the first trawler built specially for Icelanders. Ragnhildur was known for her cultural and charitable



activities. At Háteigur she ran a dairy farm for a quarter of a century. In 1945 inheritance rights on the land were revoked to make way for development of the area and the building of Langahlið. The house at Litli-Háteigur was transferred to a new site in Skipasund in the east of town. Part of the former grassfield of Háteigur was used for vegetable gardens for schoolchildren. That later became part of the Klambratún park.

(second panel, English:)

Sunnuhvoll

In the late 19th and early 20th centuries drainage of marshland began in Reykjavik territory. The drained land was allocated for farming under leases with inheritance rights. Grassfields were cultivated on farms and small-holdings in these areas, where animal husbandry and agriculture were established.

A number of farms were established in Norðurmýri and in the area between Rauðárarholt and Öskjuhlið. Two of them, Sunnuhvoll and Háteigur, were here, at the south and west of Rauðárarholt.

The Sunnuhvoll farmstead stood a little higher up from this location, at the present junction of Háteigsvegur and Þverholt. Watchmaker Pétur Hjaltested (1867-1953) was allocated the land with inheritance rights in 1891, and he built up a fine farm on the rocky land of the former peat bog. Pétur was innovative in his cultivation of grassfields and improvement of his land: he laid drains and installed



piped water. In 1906 Pétur had constructed many buildings on the farmstead, around a square garden. The farmhouse was a lofty wooden house in the neoclassical style, facing towards Rauðárstigur. It was equipped with various modern conveniences which were still rare in Iceland, such as a flush toilet and a bathtub with running water. The house had plumbing and drainage. Pétur's improvements to his land were much admired, and were shown off to eminent foreign visitors. Pétur gave up the farm in 1933, but Sunnuhvoll was farmed for several more years. The buildings were demolished in the 1950's, and Háteigsvegur was built over the site.
-

(first panel, Icelandic)
Háteigur

Í lok 19. aldar og upphafi þeirrar 20. var farið, að ræsa fram mýrarnar í landi Reykjavíkur og úthluta úr þeim ræktunarlöndum. Þessi lönd voru leigð með erfðafesturétti, sem þýðir að leigan gekk í erðir. Á erfðafestulöndunum risu nýbýli þar sem hafin var túnrækt og búskapur í stórum og smáum stíl. Á Norðurmýrarblettum, sem úthlutað var í Norðurmýri og á svæðinu milli Rauðarárholts og Öskjuhlíðar, risu allmörg erfðafestubýli. Tvö þeirra, Sunnuhvoll og Háteigur, voru hér í sunnan- og vestanverðu Rauðarárholti.

Bæjarhús Háteigs stóðu ofar í holtinu og á núverandi horni Háteigsvegar og Lönguhlíðar stendur enn ibúðarhús (Háteigsvegur 36) sem tilheyrði býlinu. Það er reisulegt



steinshús í nýbarokkstíl, reist árið 1920 af hjónunum Halldöri Kr. Þorsteinssyni skipstjöra og útgerðarmanni (1877-1966) og Ragnhildi Pétursdóttur (1880-1961). Landið keyptu þau árið 1914 af Guðmundi Jafetssyni (1845-1918) en hann hafði byggt þar litið timburhús árið 1907 sem kallaðist Háteigur. Það hús stóð þar sem gatan Langahlið liggur nú og var seinna kallað Litli-Háteigur. Gata sem lögð var frá Rauðarárstíg að Háteigi og áfram upp á holtið á þessum tíma var nefnd Háteigsvegur eftir býlinu. Halldór og Ragnhildur voru þjóðþekkt fólk, en Halldór var meðal annars skipstjóri á Jóni forseta, fyrsta togaranum sem smíðaður var fyrir Íslendinga. Ragnhildur var landskunn fyrir afskipti sín af félags- og menningarmálum og að Háteigi stundaði hún kúabúskap um aldarfjörðungsskeið. Voru ipar oftast um tíu gripir í fjósi og munu hafa verið með nytjahæstu kúm á landinu. Árið 1945 var landið tekið úr erfðafestu vegna skipulags íbúðarbyggðar í holtinu og lagningar Lönguhlíðar. Húsið Litli-Háteigur mun þá hafa verið flutt að Skipasundi. Skólagarðar voru síðan á hluta af túnum Háteigs og seinna urðu þau hluti af almenningsgarðinum Klambratúni.


(second panel, Icelandic)
Sunnuhvoll
Í lok 19. aldar og upphafi þeirrar 20. var farið, að ræsa fram mýrarnar í landi Reykjavíkur og úthluta úr þeim ræktunarlöndum. Þessi lönd voru leigð með erfðafesturétti,



sem þýðir að leigan gekk í erðir. Á erfðafestulöndunum risu nýbýli þar sem hafin var túnrækt og búskapur í stórum og smáum stíl. Á Norðurmýrarblettum, sem úthlutað var í Norðurmýri og á svæðinu milli Rauðarárholts og Öskjuhlíðar, risu allmörg erfðafestubýli. Tvö þeirra, Sunnuhvoll og Háteigur, voru hér í sunnan- og vestanverðu Rauðarárholti.

Bæjarhús Sunnuhvols stóðu hér lítið eitt ofar, þar sem nú eru gatnamót Háteigsvegar og þverholts. Pétur Hjaltested úrsmiður (1867-1953) fékk landið á erfðafestu árið 1891 og byggði upp fyrirmyndarbújörð þar sem áður var grjótholt og mómýri. Pétur beitti ýmsum nýjungum við túnrækt og framkvæmdir á landinu og lagði þar meðal annars lokræsi og vatnsveitu. Árið 1902 lét hann ásamt fleirum gera veg frá Laugavegi suður að Sunnuhvoli sem nefndur var Rauðarárstigur. Árið 1906 var Pétur búinn að reisa á landinu mikinn húsakost og voru húsin byggð umhverfis ferhyrnt garðsvæði. Íbaarhúsið var reisulegt timburhús í nýklassískum stíl og sneri framhlið að Rauðarárstig. Það var buið ýmsum þægindum sem þá voru sjaldgæf hér á landi, svo sem vatnssalerni og baðkeri, en vatnsleiðsla var lögð í húsið og skolpleiðsla frá þvi. I húsinu mun einnig hafa verið stærsta eldavél sem ðá hafði verða flutt til landsins.

Jarðabætur Péturs og húsakynni vöktu aðláun og athygli samtímamanna hans og þótti við hæfi að sýna þau erlendum tignarmönnum sem komu til landsins.



Pétur brá búi árið 1933 en búskapur var áfram rekinn á Sunnuhvoli um nokkurt skeið. Á 3. og 4. áratugnum byggðist upp ýmiskonar iðnaður í nágrenni Sunnuhvols, vestan og norðan í Rauðarárholti og á árum seinna stríðs reis hverfi verkamannabústaða í holtinu. Bæjarhús Sunnuhvols voru rifin á 6. áratugi aldarinnar og gatan Háteigsvegur færð til og lögð yfir bæjarstæðið.
Details
HM NumberHM2AA4
Tags
Placed ByReykjavík City Museum
Marker ConditionNo reports yet
Date Added Sunday, August 12th, 2018 at 1:01pm PDT -07:00
Pictures
Sorry, but we don't have a picture of this historical marker yet. If you have a picture, please share it with us. It's simple to do. 1) Become a member. 2) Adopt this historical marker listing. 3) Upload the picture.
Locationbig map
UTM (WGS84 Datum)27W E 455445 N 7112914
Decimal Degrees64.13981667, -21.91550000
Degrees and Decimal MinutesN 64° 8.389', W 21° 54.93'
Degrees, Minutes and Seconds64° 8' 23.34" N, 21° 54' 55.8" W
Driving DirectionsGoogle Maps
Closest Postal AddressAt or near 3 Háteigsvegur, Reykjavík 105, IS
Alternative Maps Google Maps, MapQuest, Bing Maps, Yahoo Maps, MSR Maps, OpenCycleMap, MyTopo Maps, OpenStreetMap

Is this marker missing? Are the coordinates wrong? Do you have additional information that you would like to share with us? If so, check in.

Nearby Markersshow on map
Check Ins  check in   |    all

Have you seen this marker? If so, check in and tell us about it.

Comments 0 comments

Maintenance Issues
  1. Is this marker part of a series?
  2. What historical period does the marker represent?
  3. What historical place does the marker represent?
  4. What type of marker is it?
  5. What class is the marker?
  6. What style is the marker?
  7. Does the marker have a number?
  8. What year was the marker erected?
  9. This marker needs at least one picture.
  10. Can this marker be seen from the road?
  11. Is the marker in the median?